Vào thời kì đồ sắt và thời kì La Mã ở Châu Âu, có một bộ lạc nói
tiếng Celtic nên được gọi là người Celt. Người Celt nổi tiếng thông minh
và khéo léo. Họ là bậc thầy về rèn sắt. Quả thật, thông qua những cổ
vật tinh xảo mới được các nhà khảo cổ khai quật dưới đây sẽ là minh
chứng rõ ràng nhất cho sự tài hoa của người Celt.
Ghim hoa trang trí bằng kim loại
Chiếc ghim hoa này nằm trên bộ yên ngựa có từ thế kỷ 1 trước Công
nguyên. Đây thực sự là một món đồ tinh xảo, mang đậm phong cách nghệ
thuật La Tène – nền văn hóa nghệ thuật đặc trưng của người Celt ở thời
kỳ đồ sắt. Do mâu thuẩn sâu xa giữa người Celt và người La Mã, chúng ta
thường lầm tưởng rằng nguời Celt vô cùng lạc hậu và ít có sự tiến bộ
trong công nghệ. Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây đã chứng minh điều
ngược lại. Những đường cong hoàn hảo xuất hiện hầu hết trong các tác
phẩm kỹ nghệ của họ đòi hỏi phải có sự hiểu biết lớn về toán học và phải
có công cụ hỗ trợ phức tạp như la bàn. Lớp gỉ màu xanh lá bên ngoài
chiếc ghim hoa cho thấy nó được từ hợp kim đồng và các thí nghiệm hóa
học chỉ ra rằng món đồ này thực chất được được làm tại Anh.
Khiên Witham
Chiếc khiên đẹp đẽ mang đầy tính nghệ thuật này có niên đại từ thế kỷ
thứ 4 trước Công Nguyên. Được phát hiện ở con sông gần thị trấn Witham,
phía đông nước Anh, tấm khiên mang đậm dấu ấn văn hóa La Tène với những
họa tiết trang trí tinh xảo và việc sử dụng da động vật gắn lên một mặt
của món đồ. Tuy nhiên có vẻ khiên Witham không được sử dụng phổ biến ở
Anh nơi mà khiên thường chỉ được dùng trong các nghi lễ tự nhiên chứ
không phải là trong tập luyện chiến đấu. Ngoài ra, các nhà khoa học nhận
thấy tấm khiên được trang trí bằng san hô đỏ thuộc vùng Địa trung hải
vốn là thứ vô cùng hiếm và người Anh thường thay thế bằng việc sử dụng
thủy tinh để trang trí các đồ tạo tác của họ.
Ghim cài hình gà trống
Chiếc ghim cài hình con gà trống này là một trong hai đồ vật được tìm
thấy tại khu hầm mộ Reinheim Chieftains gần với Saarbrucken, Đức. Món
đồ kim loại này vô cùng tinh xảo đến mức bạn hoàn toàn có thể nhầm rằng
nó là sản phẩm của thế giới hiện đại. Được chế tác bằng đồng, chiếc ghim
này vốn được gắn ở vai áo. Tuy nhiên, điều lạ thường là trong khu hầm
mộ nơi các nhà khảo cổ phát hiện ra món đồ này, thi thể được chôn cùng
lại là của một người phụ nữ mặc dù khu hầm mộ được xây dựng cho các nam
nhân. Từ đó dẫn đến những nghi vấn thú vị về vấn đề bình đằng nam nữ
trong kỷ nguyên đồ sắt.
Mũi giáo
Mũi giáo này có từ thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên và được tìm thấy tại
sông Thames ở Luân Đôn, Anh. Được làm bằng kim loại sắt, mũi giáo mô
phỏng hình dạng chiếc lá với 4 dải đồng trang trí và có hoa văn La Tène
hình xoắn ốc. Đây hẳn là vũ khí được sử dụng bởi người Celt. Dựa trên
những dấu tích còn sót lại trên bề mặt và phần lưỡi giáo, các nhà khảo
cổ cho rằng, đây có thể là ngọn giáo được dùng trong các nghi lễ dành
cho các vị thần mà người Celt thờ phụng.
Đôi giày Hochdorf
Trong suốt thời kì Celtic, người ta đã tìm thấy nhiều bằng chứng về
các lăng mộ; nơi được cho là để chôn cất các tù trưởng và những người ở
tầng lớp cao trong xã hội. Tuy nhiên rất nhiều trong số đó đã bị cướp
phá qua thời gian. Ngôi mộ Hochdorf là một trong những lăng mộ được gìn
giữ tốt nhất, với rất nhiều đồ tùy táng, bao gồm cả một hình quái thú
Hydra với sức chứa 400 gallon (hơn 1500l) để chứa rượu. Giữa những đồ
tùy táng này, các nhà khảo cổ khai quật được những lá vàng này. Họ cho
rằng, ban đầu chúng được đính lên một đôi giày da. Bạn có thể thấy các
hoa văn trên đó, bao gồm cả những lỗ để xỏ dây giày.
Chiếc bát Schwarzenbach
Mẫu vật hiếm có này được tìm thấy ở vùng Schwarzenbach, phía Tây nước
Đức. Nó là một phần trong các đồ tùy táng của những người giàu có. Được
trang trí với hoa văn làm từ vàng và phần thân bát được làm từ đồng
khảm lên gỗ, với lớp gỗ đã mục nát từ lâu. Có thể thấy trình độ chế tác
chiếc bát này ngang ngửa với các nghệ sĩ thời cổ cũng như với các thợ
kim hoàn thời Hi Lạp hay La Mã. Thông tin về chiếc bát này rất hiếm, và
rất nhiều tài liệu cổ về nó vẫn chưa được dịch ra tiếng Anh. Nhưng có vẻ
nó là vật dụng để chứa đồ uống. Thường các quí tộc sẽ bày ra các bữa
tiệng linh đình để củng cố địa vị của mình, và việc sở hữu những món đồ
dùng tinh xảo như thế này sẽ cho thấy sự giàu có của chủ nhân.
Phan Hạnh
Theo Toptenz