Lúc 1 giờ chiều ngày 10/10 (theo giờ địa phương Thụy Điển,
tức 6 giờ tối cùng ngày tại Việt Nam), nữ nhà văn người Canada - Alice
Munro đã được trao giải thưởng danh giá Nobel Văn học.
Viện Hàn lâm Thụy Điển đã ca ngợi bà là “bậc thầy của các truyện ngắn đương đại”.
Sinh năm 1931, bà Alice Munro là nhà văn thứ 110 nhận được giải
thưởng danh giá này và đặc biệt hơn, bà là nữ tác gia thứ 13 nhận được
giải Nobel Văn học. Năm ngoái giải thưởng này được trao cho nhà văn
người Trung Quốc - Mạc Ngôn.
Điều đáng chú ý tại giải Nobel Văn học là chỉ trao cho những nhà
văn còn sống. Giải tôn vinh cả sự nghiệp sáng tác của tác giả chứ không
tôn vinh riêng một tác phẩm cụ thể nào.
Phần thưởng dành cho mỗi nhà văn nhận được giải Nobel Văn học là
một chiếc huy chương mạ vàng, tấm bằng chứng nhận được thiết kế dành cho
riêng người nhận và khoản tiền mặt từ 8 triệu - 10 triệu cua-ron Thụy
Điển (tương đương 23 tỉ - 29 tỉ VND).
Ở Việt Nam, độc giả đã được biết tới tập truyện ngắn “Trốn chạy” (Runaway) của bà.
Trong suốt sự nghiệp sáng tác, Munro luôn được coi là nữ tác gia xuất
sắc của nền văn học đương đại Canada. Năm 2009, bà từng nhận được giải
thưởng văn học uy tín Man Booker International Prize - một giải thưởng
văn học quốc tế dành cho những nhà văn sáng tác bằng tiếng Anh.
Bà cũng đã 3 lần giành được giải thưởng Governor General's Award -
giải thưởng của Chính phủ Canada nhằm tôn vinh các tài năng lớn trong
các lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật - xã hội - hàn lâm.
Trong các tác phẩm truyện ngắn và tiểu thuyết của Alice Munro, bối
cảnh thường được lấy cảm hứng từ miền tây nam tỉnh Ontario, cũng chính
là quê hương của bà. Những truyện ngắn của Munro dễ đọc, dễ cảm, luôn
làm xúc động trái tim hàng triệu độc giả nói tiếng Anh.
Cảnh quan về mùa thu ở tỉnh Ontario (Canada) nổi tiếng với vẻ đẹp lãng mạn, quyến rũ.
Munro thường khai thác nội tâm phức tạp, đa dạng của con người trong các truyện ngắn đầy tính nhân văn của mình.
Kể từ đây, Alice Munro sẽ được xem như một trong những nữ tác gia vĩ
đại góp phần nâng tầm thể loại truyện ngắn lên một tầm cao mới. Với cái
nhìn trầm tĩnh, trung thực miêu tả nhân vật, Munro thể hiện nội tâm và
cảm nghĩ của họ một cách giản dị, đời thường nhất.
Truyện ngắn của bà phản ánh hơi thở cuộc sống, những biểu hiện sâu
xa trong tâm lý con người, ẩn dưới bề mặt là những cuộc đời bình thường
của những con người bình dị.
Một bạn văn của bà, nữ tác gia người Mỹ gốc Do Thái - Cynthia Ozick
từng ví văn chương của Alice Munro với văn chương của tác gia nổi tiếng
người Nga - Chekhov.
Văn chương của Munro giản dị, không cầu kỳ, hoa mỹ, khiến người đọc
tưởng như bà chẳng khó khăn gì khi viết ra những tác phẩm của mình. Tại
Canada và nhiều nước nói tiếng Anh, những tác phẩm của Munro luôn được
độc giả đón nhận nhiệt tình bởi bà đã khẳng định được vị thế của một tác
gia đương đại viết truyện ngắn xuất sắc nhất.
Trong bài viết giới thiệu sơ lược về tiểu sử của nữ nhà văn, ban tổ
chức giải Nobel Văn học đã liệt kê hàng loạt những tập truyện ngắn xuất
sắc của bà như “Who Do You Think You Are?” (Anh nghĩ anh là ai - 1978),
“The Moon of Jupiter” (Mặt Trăng của sao Mộc - 1982), “Runaway” (Trốn
chạy - 2004, đã xuất bản tại Việt Nam), “The View from Castle Rock”
(Điểm nhìn từ lâu đài đá - 2006) và “Too Much Happiness” (Quá nhiều hạnh
phúc - 2009).
Đặc biệt, tập truyện ngắn “Hateship, Friendship, Courtship, Loveship,
Marriage” (Thù hận, Tình bạn, Tán tỉnh, Tình yêu, Hôn nhân - 2001) đã
truyền cảm hứng cho bộ phim Canada “Away from Her” (Xa cô ấy - 2006).
Tập truyện gần đây nhất mà bà xuất bản là “Dear Life” (Cuộc sống đáng
yêu - 2012).
Poster phim "Away From Her" (2006)
Bích Ngọc
Theo Nobel Prize