Hội nhập - gia tăng cạnh tranh
Thực tế, sản phẩm công nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đã có mặt ở hàng
chục quốc gia trên thế giới và có sự tăng trưởng đáng kể qua các năm.
Cụ thể, theo tính toán đến hết quý III năm nay, thị trường xuất khẩu của
một số nước tại khu vực châu Á có sự tăng trưởng mạnh, tập trung vào
các nước như Indonesia, Lào, Myanmar, Singapore, Hàn Quốc… với các mặt
hàng có thế mạnh của Việt Nam như sợi dệt các loại, hàng dệt may, máy vi
tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại các loại, sắt thép,
giày dép…
Ngoài ra, 9 tháng qua cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh của hàng công
nghiệp xuất khẩu Việt Nam tại thị trường Mỹ và Canada, tập trung ở các
mặt hàng: dệt may, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác.
Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, tính
đến đầu tháng 10 nhóm hàng công nghiệp chế biến đã chiếm đến 78,8% tổng
kim ngạch xuất khẩu cả nước. Sở dĩ có được những thành quả này là nhờ
vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia các hiệp định thương
mại tự do (FTA) giúp mở rộng thị trường. Hơn nữa, Việt Nam đã và đang
tham gia sâu vào chuỗi cung ứng quốc tế, do đó cơ hội mở rộng danh mục
các mặt hàng có thể sản xuất và xuất khẩu là rất lớn.
Mặt khác, vốn FDI tiếp tục đổ vào Việt Nam, chủ yếu là vào lĩnh vực
công nghiệp, cũng được xem như một yếu tố thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu
sản phẩm công nghiệp. Cụ thể, có 19.220 dự án đầu tư còn hiệu lực với
số vốn đầu tư đạt hơn 268 tỷ USD, chủ yếu từ Hàn Quốc, Nhật Bản,
Singapore và Đài Loan; tổng số vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm là hơn
17 tỷ USD, tăng trên 53% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, tại hội thảo, không ít ý
kiến cho rằng, các yếu tố thuận lợi trong việc xuất khẩu sản phẩm công
nghiệp đang ít đi dần; ngành công nghiệp cũng đang phải đối diện với
không ít khó khăn. Điều này đe dọa tới việc giữ nhịp độ xuất khẩu bền
vững như hiện nay. Cụ thể, quá trình toàn cầu hóa, tham gia FTA làm gia
tăng cạnh tranh với doanh nghiệp sản xuất nước ngoài. Bởi với phạm vi
rộng và mức độ cam kết sâu, hàng rào phi thuế quan sẽ trở nên phổ biến
hơn; yêu cầu về chất lượng sản phẩm khắt khe hơn, sản phẩm của Việt Nam
sẽ phải cạnh tranh khốc liệt với các sản phẩm sản xuất của các nước có
lợi thế cạnh tranh vượt trội cũng như các sản phẩm nhập khẩu giá rẻ ồ ạt
vào thị trường Việt Nam.
Chia sẻ về những khó khăn của ngành thép hiện nay, ông Nguyễn Văn
Sưa, Phó chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, khi hội nhập quốc tế
sâu rộng cũng tạo ra nhiều thách thức đối với xuất khẩu của ngành, đó là
sẽ phải đối mặt với nhiều hàng rào kỹ thuật và các biện pháp phòng vệ
thương mại của các nước nhập khẩu. Vài năm gần đây, thép là một trong
những ngành có nhiều nhất các vụ kiện của nước ngoài như chống bán phá
giá, tự vệ thương mại. Điều này đã làm giảm đáng kể khối lượng xuất khẩu
của ngành thép.
Cần những chính sách cụ thể...
Đại diện phía doanh nghiệp, ông Vũ Văn Thanh, Phó tổng giám đốc Tập
đoàn Tôn Hoa Sen kiến nghị cơ quan nhà nước và tổ chức, Hiệp hội tiếp
tục hỗ trợ nhiều hơn để doanh nghiệp vững vàng phát triển trong bối cảnh
cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt. Cùng với đó, cần sự hỗ trợ tích
cực hơn nữa của Bộ Công thương trong việc đào tạo chuyên sâu về phòng vệ
thương mại, pháp luật cạnh tranh của các nước, đồng thời hỗ trợ doanh
nghiệp xuất khẩu trong các vụ kiện phòng vệ thương mại, đẩy mạnh công
tác xúc tiến thương mại tại các thị trường tiềm năng...
Bên cạnh đó, theo ông Nguyễn Văn Sưa, để bảo đảm cho việc xuất khẩu
của ngành thép được tăng trưởng bền vững trong bối cảnh hội nhập thì bản
thân các doanh nghiệp cũng cần chủ động nâng cao hiểu biết về hội nhập
để tránh những vụ tranh tụng thương mại của các nước nhập khẩu. Ngoài
ra, cần tập trung nâng cao năng lực như mở rộng sản xuất, nâng cấp thiết
bị và công nghệ, trình độ quản trị, xây dựng thương hiệu để nâng cao
tính cạnh tranh của các sản phẩm thép Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Theo Thứ trưởng Bộ Công thương, Trần Tuấn Anh, để góp phần thúc đẩy
xuất khẩu sản phẩm công nghiệp bền vững nói riêng và nền kinh tế nói
chung cần nhiều giải pháp đồng bộ. Bộ Công thương đã và đang phối hợp
với các hiệp hội ngành hàng, Sở Công thương tăng cường tuyên truyền các
hiệp định thương mại tự do đã ký kết, các lợi thế và khả năng tận dụng
các ưu đãi để được hưởng lợi từ các hiệp định; tiếp tục nghiên cứu đàm
phán các hiệp định mới nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu; quy hoạch và
có chính sách đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ; xác định một số
ngành công nghiệp chủ lực để tiếp tục tạo điều kiện phát triển; đa dạng
hóa mặt hàng, thị trường để tránh phụ thuộc quá nhiều vào một số mặt
hàng, thị trường cụ thể…; tạo sự ổn định vĩ mô, hoàn thiện hơn về mặt
pháp lý cho môi trường kinh doanh và môi trường xuất khẩu, thông qua các
cải cách hành chính và tháo gỡ các rào cản, các thủ tục hành chính công
theo hướng minh bạch hóa, công khai và đơn giản hóa” - Thứ trưởng Trần
Tuấn Anh nhấn mạnh.
Chiếm tỷ trọng gần 80% cơ cấu hàng
xuất khẩu, sản phẩm công nghiệp đang giữ vị trí quan trọng trong danh
mục hàng hóa xuất khẩu của nước ta. Để đạt mục tiêu nâng kim ngạch lên
300 tỷ USD vào năm 2020 với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm từ 11 -
12%/năm, việc nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm công nghiệp cũng như
thúc đẩy, mở rộng thị trường để phát triển bền vững là việc cần sớm được
triển khai.
Theo daibieunhandan.vn