Mẹ của cậu bé Jimmy - bà Bessie
Lillian Gordy là một nữ y tá tốt bụng. Bà thường chữa bệnh miễn phí,
thậm chí chi trả viện phí cho những bệnh nhân da đen có hoàn cảnh khó
khăn. Từ tấm bé, Jimmy đã thấm nhuần tấm lòng nhân đạo, đặc biệt là đối
với những công dân da màu chịu nhiều thiệt thòi từ nạn phân biệt chủng
tộc trong xã hội Mỹ lúc bấy giờ.
Tuổi thơ của Jimmy Carter là những
tháng năm nghèo khó khi nước Mỹ lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm
trọng. Chính trong hoàn cảnh sống ấy, cậu bé đã chứng tỏ ở mình những
phẩm chất tốt đẹp. Mảnh đất Plains nơi gia đình Carter sinh sống cùng vô
số hộ nông dân da đen không hề có điện hay đường dẫn nước sinh hoạt.
Hàng ngày, Jimmy cùng các em chăm chỉ gánh những thùng nước nhỏ từ một
cái giếng công về bể nước trong sân sau nhà. Là anh cả của ba đứa em,
Jimmy ngoan ngoãn đỡ đần cha mẹ những công việc nhà tưởng như quá sức
với đứa bé lên mười. Từ bổ củi, nhặt đỗ trên trang trại của cha, cho gà
ăn, quét dọn chuồng lợn… cậu bé đều thể hiện sự nhiệt tình, hăng say lao
động với một niềm vui hiếm thấy. Jimmy không hề thấy mệt mỏi trước cuộc
sống nông thôn ảm đạm, mà coi mảnh đất nghèo là cả một thế giới phiêu
lưu.
Từ lúc 9 tuổi, Jimmy đã chứng tỏ được
khả năng tính toán trời cho khi nhận ra thời điểm khủng hoảng nghiêm
trọng không phải là lúc thích hợp để nông trại bán các kiện bông. Cậu đã
giấu 5 kiện bông lớn tại 5 lều do các nông dân da đen thuê. Đợi đến khi
lên 13 tuổi, cậu đã bán chỗ bông đó với giá cao gấp 3 lần - đem về một
khoản tiền kha khá cho cha mẹ.
Jimmy Carter theo học trường công lập
Plains cho đến hết trung học. Cậu bé khá nổi tiếng bởi sự thông minh,
nhanh nhẹn và ham mê học tập. Cậu rất thích đọc sách, và thường giành
nhiều giờ mỗi ngày để nghiền ngẫm những cuốn sách mượn được từ trường
hay nhà thờ. Bảng thành tích học tập của Jimmy Carter luôn khiến bố mẹ
cậu phải tự hào. Không chỉ học giỏi, Jimmy còn rất hoà đồng với các bạn
cùng lớp, đặc biệt là các cậu bé da mầu. Bạn bè của Jimmy chủ yếu là
những đứa trẻ có nguồn gốc châu Phi luôn bị các học sinh da trắng khinh
thường và xa lánh. Một phần bởi mảnh đất này là khu nhập cư của người
châu Phi nên số lượng con em da màu theo học tại các trường địa phương
có phần áp đảo, và tìm kiếm một cộng đồng trẻ da trắng không phải chuyện
dễ dàng. Song trẻ em tầm 10 tuổi trở lên bắt đầu được bố mẹ khuyên
không kết giao với bạn bè gốc Phi nữa. Jimmy Carter thì không bị áp đặt
bởi thành kiến phân biệt chủng tộc ấy.
Vào cái thời suy thoái kinh tế trầm
trọng khiến người ta chỉ lo sao cho có đủ cái ăn cái mặc thì Jimmy
Carter vẫn may mắn được tiếp tục học lên đại học sau khi tốt nghiệp cao
trung. Ông từng học tại Đại học Tây Nam Georgia, Học viện Kỹ thuật
Georgia và nghiên cứu vật lý hạt nhân tại Đại học Union. Học tập ở nhiều
ngôi trường khác nhau đã trang bị cho ông vốn hiểu biết sâu rộng trên
nhiều lĩnh vực, đặc biệt là khoa học. Năm 1946, ông tốt nghiệp Học viện
Hải quân Hoa Kỳ với thứ hạng 59 trên 820 học viên đồng tốt nghiệp. Ông
đạt bằng cử nhân khoa học về vật lý và là Tổng thống Mỹ duy nhất tốt
nghiệp từ ngôi trường này.
|
Jimmy Carter khi còn phục vụ tại Hải quân Mỹ
|
Jimmy Carter từng được rèn luyện trong
quân ngũ 7 năm. Ông phục vụ tại các tàu ngầm thuộc Hạm đội Thái Bình
Dương và Hạm đội Đại Tây Dương. Nhận ra vốn hiểu biết sâu sắc của Carter
về lĩnh vực hạt nhân, Đô đốc Hyman G. Rickover đã tuyển chọn chàng trai
trẻ tài năng vào chương trình tàu ngầm hạt nhân của hải quân Hoa Kỳ.
Trở thành một kỹ sư hạt nhân, Carter được Đô đốc Rickover nghiêm khắc và
khó tính chỉ bảo, dạy dỗ chu đáo và trở thành người thầy mà Jimmy
Carter vô cùng ngưỡng mộ. Sau này, chính Tổng thống Carter đã thừa nhận
rằng sau cha mẹ thì ngài Rickover là người thứ ba có ảnh hưởng lớn nhất
đối với cuộc đời ông.
|
Jimmy Carter trên cánh đồng bông của gia đình |
Sau khi cha mất, Jimmy Carter rời quân ngũ, trở về gia đình tại Plains
để thực hiện bổn phận của người con cả. Ông mở rộng đồn điền và nối
nghiệp ngài Carter quá cố. Nhưng điều đó không khiến ông chôn vùi cuộc
đời mình với đồng ruộng nhọc nhằn, Carter có những bước tiến đến trường
chính trị bằng việc tham gia vào ban quản trị trường học, bệnh viện, thư
viện tại thị trấn Plains. Trong thập niên 1960, ông phục vụ hai nhiệm
kỳ tại thượng viện tiểu bang Georgeria.
Trên con đường trở thành Tổng thống, ông cố gắng xoá bỏ tiền lệ kỳ thị
đối với người da đen và được cả thế giới công nhận. Ông trở thành chính
khách Mỹ đầu tiên công khai đấu tranh giành quyền bình đẳng cho các công
dân Mỹ da màu.
|
Tổng thống Jimmy Carter được trao giải Nobel Hoà bình |
Năm 1944, ông đắc cử Tổng thống và có
những đóng góp đáng kể trong việc khôi phục nền kinh tế Mỹ thời kỳ khủng
hoảng, mặc dù những gì vị Tổng thống này làm được chưa đủ để mang lại
những ngày thịnh vượng cho cường quốc hàng đầu thế giới.
Không chỉ được trao giải Nobel Hoà
bình, Jimmy Carter còn được nhiều trường đại học nổi tiếng vinh danh như
Đại học Harvard, Đại học Bates và Đại học Pennylvania. Khi kết thúc
nhiệm kỳ Tổng thống của mình, thế giới vẫn tiếp tục ngưỡng mộ ông bởi
những đóng góp vì hoà bình tại các quốc gia và tổ chức hỗ trợ gia cư
Habitat cho những công dân da đen nghèo mà ông cùng vợ cùng nhau thành
lập.