Theo đó, đã xuất hiện hàng loạt dự báo, cả tích cực lẫn
tiêu cực, về diễn biến của nền kinh tế và thị trường tài chính thế
giới. Bên cạnh các dự báo hết sức lạc quan, các kịch bản tiêu cực nhất
cũng được đưa ra, bao gồm sự sụp đổ của một cường quốc toàn cầu đến sự
tăng vọt của giá cổ phiếu cùng với một số dự báo táo bạo khác. Tuy
nhiên, các dự báo này đã không có cơ hội trở thành sự thật trong năm
2012. CNBC đã liệt kê 7 dự báo hoàn toàn sai lầm trong năm qua.
1. Giá cổ phiếu Facebook sẽ bùng nổ
Vụ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) quy mô
16 tỷ USD của Facebook – đợt IPO lớn thứ ba từ trước đến nay tại Mỹ -
đã khiến thị trường thất vọng nặng nề.
Với 1 tỷ người dùng, chiếm khoảng 40% lượng người sử
dụng internet trên toàn thế giới, Facebook khiến nhà đầu tư phải thèm
muốn về tiềm năng lợi nhuận của mạng xã hội này. Nhận thấy mối quan tâm
quá lớn, 3 ngày trước khi niêm yết Facebook đã nâng mức giá mục tiêu từ
28-35 USD/cp lên 34-38 USD/cp.
Nhiều nhà đầu tư tin chắc cổ phiếu Facebook sẽ tăng vọt
trong ngày chào sàn 18/05. Tuy nhiên, thực tế không như kỳ vọng. Cổ
phiếu của hãng gần như đi ngang trong ngày đầu tiên và sụt gần 11% trong
phiên tiếp theo. Nguyên nhân theo các nhà phân tích là do định giá cao
và sự cố kỹ thuật trong ngày giao dịch đầu tiên đã làm giảm niềm tin vào
cổ phiếu này. Màn ra mắt đáng thất vọng đã khiến nhà đầu tư xa lánh
Facebook trong nhiều tháng, giá cổ phiếu rớt thảm xuống còn 17.73
USD/cp, tức bằng một nửa so với mức giá niêm yết 38 USD/cp.
Sau gần nửa năm sụt giảm, cổ phiếu Facebook bắt đầu hồi
sinh với mức tăng 30% từ đầu tháng 11 đến nay. Nhà đầu tư thở phào nhẹ
nhõm vì Facebook đã không bị bán tháo khi một lượng lớn cổ phiếu thuộc
sở hữu của các nhà đầu tư đầu tiên và các nhân viên công ty hết thời hạn
cấm chuyển nhượng vào giữa tháng 11. Dù vậy, giá cổ phiếu này tiếp tục
giao dịch ảm đạm dưới mốc 27.70 USD/cp.
2. Kinh tế Trung Quốc “hạ cánh cứng”
Tình trạng giảm tốc liên tiếp trong nhiều tháng cùng
với sự đình đốn trên thị trường bất động sản Trung Quốc đã làm gia tăng
kỳ vọng rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ “hạ cánh cứng” trong
năm 2012.
Cuối năm 2011, các nhà đầu tư danh tiếng như Giám đốc
quản lý quỹ đầu cơ Jim Chanos và Marc Faber – tác giả chuyên mục Gloom,
Boom and Doom trên CNBC – cùng dự báo về nguy cơ hạ cánh cứng tại Trung
Quốc. Thậm chí các nguồn tin còn trích dẫn nhận định của Chanos cho rằng
kịch bản này đang diễn ra.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 9 tháng đầu năm ở
mức 7.7%, thấp hơn nhiều so với tốc độ bùng nổ hai con số trong thập
niên vừa qua càng khiến nhà đầu tư cảnh giác cao độ. Trong quý 3, GDP
thậm chí còn thấp hơn mục tiêu 7.5% của Chính phủ do nhu cầu yếu kém từ
bên ngoài và hoạt động đầu tư ảm đạm trong nước.
Tuy nhiên, nền kinh tế cũng bắt đầu xuất hiện các tín
hiệu lạc quan và với sự chuyển giao lãnh đạo suôn sẻ trong tháng 11,
tình hình tại Trung Quốc bắt đầu chuyển biến tích cực. Số liệu mới nhất
về hoạt động sản xuất và thị trường nhà ở cùng với sự cải thiện của lĩnh
vực xuất khẩu là chỉ báo cho thấy nền kinh tế vừa thoát khỏi nguy cơ hạ
cánh cứng. Hiện các chuyên gia dự báo tăng trưởng sẽ cải thiện mạnh
trong quý 4 lên trên 8%.
Dưới sự lãnh đạo của tân Tổng Bí thư Tập Cận Bình,
Trung Quốc có thể tiến hành cải cách kinh tế và thực hiện các biện pháp
chính sách nhằm đảm bảo tốc độ tăng trưởng bền vững trong thời gian tới.
Các lời bàn tán về nguy cơ “hạ cánh cứng” cũng đang biến mất.
3. Hy Lạp rút khỏi Eurozone
Nếu dự báo u ám này trở thành sự thật, tình hình thị
trường tài chính toàn cầu hiện nay chắc chắn sẽ chứng kiến những thay
đổi lớn.
Cuộc bầu cử không có kết quả trong tháng 5 với chiến
thắng của các đảng phản đối gói giải cứu đã dẫn đến dự báo rằng tư cách
thành viên của Hy Lạp tại Eurozone chỉ còn đếm từng ngày. Thậm chí dự
báo về sự rút lui của quốc gia này còn được biết đến rộng rãi với cụm từ
“Grexit” (thuật ngữ do hai chuyên viên phân tích Citigroup nghĩ ra).
Các tên tuổi nổi tiếng trong cộng đồng đầu tư như Mohammed El-Erian –
Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư trái phiếu lớn nhất thế giới Pimco cũng
nằm trong số những người dự báo về khả năng này. Cụ thể, trong tháng
5/2012, El-Erian cho rằng việc rút lui của Hy Lạp là “không thể tránh
khỏi” đồng thời cho biết thêm rằng nhà đầu tư nên chuẩn bị cho kịch bản
này.
Với mức nợ công được dự báo chiếm 190% GDP 2013, Chính
phủ Hy Lạp phải vật lộn để thực hiện các biện pháp cắt giảm chi tiêu và
nâng thuế cần thiết để hạ thấp gánh nặng nợ và nhận được gói giải cứu
tiếp theo từ các quốc gia Eurozone cũng như IMF vì sự phản đối của công
chúng đối với các chính sách mới.
Tuy nhiên, kết quả cuộc bầu cử thứ hai hôm 17/06 cùng
với việc Đảng Dân chủ mới ủng hộ gói giải cứu giành chiến thắng và việc
Quốc hội phê chuẩn kế hoạch ngân sách 2013 trong tháng 11 đã đẩy lùi
được nỗi lo sợ về kịch bản rút lui. Thêm vào đó, trong tuần trước, các
bộ trưởng tài chính Eurozone đã đạt được thỏa thuận nhằm giảm gánh nặng
nợ của nước này, dọn đường cho việc giải ngân khoản giải cứu 43.7 tỷ EUR
trong tháng 12. Các nhà phân tích dự báo khoản giải cứu sẽ giúp Hy Lạp
đáp ứng được nhu cầu cấp vốn đến năm 2014.
Sau thỏa thuận mới đây, Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế
(IMF) Christine Lagarde cho biết nợ công Hy Lạp đang trở lại “lộ trình
bền vững”. Các cuộc tranh luận về “Grexit”, vốn là chủ đề nóng vào đầu
năm nay, cũng bắt đầu lắng dịu.
4. Cơn sốt vàng
Hàng loạt dự báo lạc quan về giá vàng cho rằng kim loại
quý sẽ chạm 2,000 USD/oz vào cuối năm 2012 nhưng tất cả đều gây thất
vọng vì thị trường đã bước sang tháng 12 nhưng hiện giá kim loại quý vẫn
còn cách mức dự báo tới 300 USD/oz.
Các chuyên gia nổi tiếng về kim loại quý cho rằng gói
nới lỏng định lượng khổng lồ của các ngân hàng trung ương lớn trên thế
giới sẽ khuyến khích chi tiêu và thúc đẩy lạm phát, qua đó khuyến khích
nhà đầu tư mua vào vàng để phòng ngừa giá cả leo thang. Tuy nhiên, điều
này đã không thành hiện thực khi giá vàng giảm 2.5% so với thời điểm Cục
Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) công bố gói nới lỏng định lượng thứ ba (QE3)
vào ngày 13/09.
Nhu cầu từ hai quốc gia tiêu thụ vàng lớn nhất thế
giới, Trung Quốc và Ấn Độ, đã không thể hỗ trợ nhiều cho kim loại quý
trong năm nay. Theo dự báo, nhu cầu vàng năm 2012 của Ấn Độ có thể giảm
gần 19% so với năm trước do tăng trưởng kinh tế suy yếu và đà giảm giá
của đồng rupi đã khiến nhập khẩu vàng trở nên đắt đỏ hơn. Trong khi đó,
tiêu thụ vàng quý 3/2012 của Trung Quốc giảm 8% do nhu cầu vàng trang
sức và đầu tư thấp hơn.
Giới chuyên gia cho rằng khả năng tăng giá của vàng
trong các tháng tới là khá thấp do triển vọng lạm phát ảm đạm. Từ góc
nhìn kỹ thuật, chuyên viên Daryl Guppy cho rằng nếu không sớm vượt
ngưỡng kháng cự 1,800 USD/oz, vàng có thể đối mặt với một đợt sụt giảm
mạnh.
5. Bong bóng trái phiếu Mỹ nổ tung
“Thị trường trái phiếu Mỹ sắp sụp đổ và trái phiếu kho
bạc Mỹ sẽ trở thành ‘rác’…” là những nhận định mà các nhà phân tích đưa
ra trong phần lớn thời gian của năm nay.
Các nhận định trên xuất phát từ chính sách tiền tệ siêu
lỏng của Fed hoặc chương trình mua trái phiếu thông qua các gói nới
lỏng định lượng nhằm giữ lãi suất ở mức siêu thấp để thúc đẩy kinh tế
Mỹ. Những bất ổn của nền kinh tế toàn cầu cùng với cuộc khủng hoảng nợ
Eurozone đã khiến nhà đầu tư tháo chạy khỏi các loại trái phiếu an toàn
của Mỹ và đẩy lợi suất xuống các mức thấp kỷ lục khi giá tăng cao. Hoạt
động phát hành trái phiếu cũng chạm mức cao kỷ lục trong năm nay khi
vượt ngưỡng 1,000 tỷ USD trong tháng 10/2012 và sắp chạm mức cao mọi
thời đại thiết lập trong năm 2007, tức trước khi xảy ra khủng hoảng tài
chính toàn cầu.
Diễn biến này đã dẫn đến mối lo lắng về nguy cơ bùng nổ
của bong bóng trái phiếu. Thị trường lo sợ nếu lạm phát tăng trở lại,
Fed buộc phải bãi bỏ chính sách siêu lỏng. Điều này có thể châm ngòi cho
làn sóng bán tháo, đẩy lợi suất tăng vọt và khiến Chính phủ Mỹ khó có
thể trả lãi cho nhà đầu tư.
Nhận định trên CNBC vào tháng 3/2012, tỷ phú Wilbur H.
Ross cho biết ông sẽ chuẩn bị cho sự nổ tung của bong bóng giá trái
phiếu kỳ hạn 10 năm và trái phiếu kho bạc kỳ hạn dài hơn vì ý tưởng lạm
phát đã kết thúc và lãi suất sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp là “sai
lầm”. Bất chấp dự báo ảm đạm này, nhà đầu tư tiếp tục đổ xô mua trái
phiếu kho bạc. Trong vòng 12 tháng qua, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10
năm giảm từ mức trên 2% xuống 1.6%, thấp hơn so mức bình quân 4.4% trong
vòng 10 năm qua.
Triển vọng lạm phát tại Mỹ vẫn còn tương đối ôn hòa và
tăng trưởng có thể vẫn còn ảm đạm trong năm tới, cho thấy Mỹ sẽ duy trì
chính sách tiền tệ nới lỏng thêm một thời gian nữa.
6. Mỹ rơi vào suy thoái kép
Các thông tin với tiêu đề về nỗi lo sợ suy thoái đã
xuất hiện kể từ cuối năm ngoái sau khi nhiều nhà kinh tế dự báo đà suy
giảm của nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ trầm trọng hơn trong nửa đầu
năm.
Lần cuối cùng mà Mỹ rơi vào suy thoái là từ tháng
12/2007 đến tháng 6/2009 trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Đà phục hồi kinh tế khá bấp bênh kể từ khi chuyển hướng vào năm 2010
khi GDP tăng trưởng 2.4%. Năm 2011, tăng trưởng GDP giảm còn 1.8% và làm
dấy lên nỗi lo sợ về suy thoái kép trong năm nay.
Tháng 10/2011, chuyên gia kinh tế Nouriel Roubini,
người từng dự báo chính xác cuộc khủng hoảng tài chính 2008, nhận định
trên CNBC rằng kinh tế Mỹ cùng với Eurozone và Anh sắp rơi vào cuộc suy
thoái thứ hai trong hai quý đầu năm 2012. Nỗi lo sợ này càng trở nên sâu
sắc hơn khi vào tháng 6/2012, Cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton cho rằng
Mỹ đang chìm trong suy thoái.
Tuy nhiên, hiện tại đã là thời điểm cuối năm và kinh tế
Mỹ đang tăng trưởng khả quan. Số liệu GDP quý 3 sau điều chỉnh cho thấy
kinh tế Mỹ tăng trưởng 2.7%, đánh dấu quý tăng trưởng tốt nhất kể từ
quý 4/2011. Bất chấp những yếu kém trên thị trường lao động, kinh tế Mỹ
vẫn trên đà đạt được mức tăng trưởng khoảng 2% trong năm nay. Tuy nhiên,
năm mới có thể đặt ra thách thức mới. Nền kinh tế đang đối mặt với nguy
cơ suy thoái nếu không tránh được trình trạng “vực thẳm tài khóa” – một
loạt các biện pháp nâng thuế và cắt giảm chi tiêu với hiệu lực từ
01/01/2013.
7. Đồng EUR sẽ ngang giá so với đồng USD
Sự biến động của đồng EUR kể từ khi khủng hoảng nợ châu
Âu bùng nổ đã làm cho đồng tiền này trở thành mục tiêu trong suốt các
đợt bán tháo của thị trường và khiến nhiều nhà chiến lược dự báo rằng
đồng tiền chung sẽ yếu đi và ngang giá so với đồng USD trong năm nay.
Kể từ khi chạm mức đỉnh 1.49 USD/EUR vào tháng 5/2011,
đồng EUR đã giảm hơn 12% vì phải đối mặt với sức ép trước mối lo lắng về
giải pháp đối với cuộc khủng hoảng nợ châu Âu cũng như nỗi lo sợ về
nguy cơ lây lan sang các quốc gia mạnh hơn trong khối. Dù chứng kiến sự
biến động mạnh do các thông tin tiêu cực từ châu Âu, đồng tiền chung vẫn
khá linh động quanh mức 1.3 USD/EUR vào cuối năm nay, tức cách xa mức
ngang giá như dự báo của giới quan sát thị trường.
Tháng 3/2012, chuyên gia kinh tế Nouriel Roubini cho
rằng đồng EUR cần phải giảm xuống mức ngang giá với đồng USD để phục hồi
tăng trưởng tại các nền kinh tế ngoại vi châu Âu. Tuy nhiên, các nhà
phân tích lại cho rằng sự sụp đổ của đồng EUR sẽ là tin xấu đối với các
nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc vì các nhà xuất khẩu của họ sẽ đối
mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối tác châu Âu.
Theo Phước Phạm (Vietstock)
FFN