NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) có một số châm ngôn, hai trong số chúng là:

Bạn có thể hỏi “Đúng, nhưng bằng cách nào?”

Không giống những phương pháp khác bảo bạn cần phải LÀM GÌ, NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) đề cập đến kỹ thuật LÀM NHƯ THẾ NÀO. Nó cho bạn thấy LÀM THẾ NÀO để bạn đạt được điều mà bạn muốn, và LÀM THẾ NÀO để trở thành người mà bạn muốn để đạt được những mục tiêu của chính bạn. Vì vậy bạn có thể có được thành công mà bạn mong muốn trong thời gian ngắn nhất có thể!

Với NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) chúng ta có lựa chọn những gì chúng ta muốn thay đổi, và chúng ta muốn thay đổi nó như thế nào.

Bản thân tôi tiếp cận NLP cũng rất tình cờ. Tôi biết đến NLP thông qua một người bạn – người có doanh thu tăng vọt 40% chỉ trong vòng một năm sau khi được tập huấn về NLP.

Những Ngày Đầu

Vào những năm đầu thập niên 70, khi Tom Peters đang nghiên cứu môn sở trường học trong nhiều tổ chức và tìm kiếm những chiến lược thành công, thì nhà ngôn ngữ học, John Grinder, và nhà toán học, Richard Bandler, tìm kiếm những công cụ xuất sắc trong việc phát triển tiềm năng bản thân.

Grinder and Bandler đặt ra câu hỏi: “Sự khác biệt giữa một người tương đối thành thạo và một người thật sự vượt trội trong cùng một lĩnh vực là gì?” Câu trả lời không gì khác hơn chính là NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) còn được mệnh danh là “khoa học của sự xuất chúng” hay “khoa học của sự thay đổi”.

NLP là viết tắt của Neuro-Linguistic Programming (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy). Nó chứa đựng ba thành tố có ảnh hưởng lớn nhất đến việc hình thành những kinh nghiệm cá nhân của mỗi chúng ta: thần kinh học, ngôn ngữ học, và các mô thức được lập trình sẵn.

Chúng ta giao tiếp với thế giới bên ngoài thông qua 5 giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, và vị giác. Chúng ta tiếp nhận những kích thích từ bên ngoài, và tái tạo lại chúng bên trong não bộ dưới một hình thức khác. Việc này hình thành bên trong não bộ chúng ta một thế giới thu nhỏ chủ quan của riêng chúng ta.

Việc tổng hợp tất cả những gì ta thu nhận từ bên ngoài trong não bộ tạo nên những mô hành vi và phản ứng trong các hoàn cảnh khác nhau của cuộc sống,  việc này còn được gọi là “lập trình”. Những mô thức (hay gọi một cách đơn giản là thói quen) này sẽ lập đi lập lại nếu không có cản trở hay thay đổi gì. Nó giống như máy ghi âm chạy lại cùng một nội dung nếu như nó không bao giờ được ghi âm nội dung khác chồng lên. Vấn đề là ở chỗ, những mô thức lập đi lập lại này có những cái rất hữu ích nhưng có những cái thì hoàn toàn không (hoặc thậm chí có hại).

Nghiên Cứu Khoa Học

Giáo sư Gerald Edelman, người đoạt được giải Nobel, đã trải qua 30 năm nghiên cứu các chức năng hoạt động của bộ não. Ông kết luận rằng hơn 10 tỉ tế bào thần kinh trong chúng ta đã sắp xếp thành từng nhóm và hình thành những bản đồ phản ánh lại kinh nghiệm của chúng ta. Những bản đồ này cho phép chúng ta ý thức về thế giới cũng như về bản thân. Những liên kết giữa các tế bào càng hoạt động thường xuyên sẽ càng tồn tại và phát triển mạnh; những phần còn lại sẽ hao mòn dần.

Vì vậy NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) nghiên cứu tỉ mỉ về cách mỗi cá nhân hành xử theo thói quen như thế nào. Với NLP chúng ta có thể học hỏi từ người khác những mô thức nào có ích và phục vụ chúng ta. Sau đó chúng ta có thể luyện tập những mô thức mới cho hành vi của mình (giống như tái lập trình não bộ vậy) nhằm đạt hiệu quả hơn trong những trường hợp khi mà trước kia chúng ta đã ứng xử không hiệu quả.

Ngôn ngữ trong NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy)

Ngôn ngữ xác định khả năng giao tiếp và sức ảnh hưởng của chúng ta đối với người khác cũng như với bản thân. Đó chính là cách chúng ta tạo dấu ấn cho riêng mình. Ngôn ngữ là công cụ để não bộ có thể thực hiện chức năng suy nghĩ, và suy nghĩ sẽ ảnh hưởng đến hành động. Cho nên, ngôn ngữ có sức ảnh hưởng trực tiếp lên suy nghĩ và từ đó là ảnh hưởng lên hành vi.

Chúng ta hay nói tư duy tích cực hay tư duy tiêu cực, nhưng nói một cách đơn giản thì quá trình tư duy là một cuộc đối thoại trong nội tâm. Bạn tư duy tích cực hay tiêu cực phụ thuộc vào những ngôn ngữ bạn dùng trong quá trình đối thoại nội tâm đó.

Hãy thử làm thí nghiệm này, nói theo câu dưới đây và chú ý vào điểm khác nhau trong phản ứng của bạn. Hãy bắt đầu với từng câu một:

1. “Tôi cần thành công”
2. “Tôi muốn thành công”
3. “Tôi chọn thành công”

Bây giờ, bạn có thể làm lại lần nữa nhưng thay “thành công” bằng một điều gì đó rất quan trọng với bạn. (Nếu bạn chưa nghĩ ra điều gì ngay, tôi gợi ý bạn hãy thử với từ “hạnh phúc” – một điều rất ý nghĩa đối với tất cả chúng ta).

Ngôn ngữ trong NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) không đơn giản chỉ là ngôn từ mà còn là ngôn ngữ phi ngôn từ (giọng nói và cử chỉ).

NLP nhận ra tầm quan trọng ngôn ngữ phi ngôn từ trong việc duy trì hoặc thay đổi trạng thái nội tâm. Điều này có nghĩa là nếu bạn đang trong trạng thái tâm lý tồi tệ, bạn có quyền lựa chọn tạo ra một trạng thái tốt hơn cho chính mình thông qua việc giao tiếp với chính mình bằng không chỉ ngôn từ mà còn ngôn ngữ phi ngôn từ như giọng nói, cử chỉ, trạng thái cơ thể,…

Hãy làm một cuộc thí nghiệm nhỏ với ngôn ngữ phi ngôn từ (bạn không cần nói gì cả, chỉ cần… làm)

1. Nhìn lên cao, đưa tay lên và mỉm cười thật tươi, cùng lúc đó hãy cố gắng cảm thấy… buồn.
2. Bây giờ cúi đầu nhìn xuống, mắt lờ đờ, toàn bộ cơ thể như nhũn ra, cùng lúc đó hãy cố gắng cảm thấy… vui vẻ.

Bạn có nhận ra trong cả 2 trường hợp, cảm xúc của bạn được quyết định bởi cách bạn điều khiển trạng thái cơ thể (ngôn ngữ phi ngôn từ) của mình nhiều hơn là bởi cái bạn “cố gắng”. Trong lần đầu, dù cố gắng buồn nhưng nhiều khả năng bạn sẽ vui. Còn ở lần hai, dù cố gắng vui, bạn lại cảm thấy nỗi buồn và sự chán nản từ từ xâm chiếm mình.

Bạn có nhận ra rằng với thí nghiệm đơn giản này, bạn đang dần dần đến gần hơn với việc làm chủ bản thân một cách toàn diện hơn thông qua NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy) .

Đúng bạn có một khả năng tiềm ẩn để làm chủ chính mình mà NLP sẽ là chìa khóa giúp bạn giải phóng tiềm năng đó.

Nếu bạn chưa cảm thấy thuyết phục, hãy thử một thí nghiệm khác. Hãy liệt kê ra những điều mà bạn nghĩ bạn không thể làm được. Ví dụ:

• “Tôi không thể thành công như người khác”
• “Tôi không thể giàu có như người khác”
• “Tôi không thể được nhiều người yêu quý như người khác”
• …

Bây giờ, hãy làm những bước sau với từng câu “Tôi không thể…” và chú ý diễn biến tâm lý của chính bản thân mình.

1. Hãy nói ra câu nói ấy bằng giọng ngập ngừng, thiếu tự tin,… (nếu bạn chưa biết phải nói thế nào, hãy nhớ lại một lúc nào đó trong quá khứ mà mình cực kì thiếu tự tin, ngập ngừng, lắp bắp,…).
2. Tự hỏi chính bản thân mình một cách thật mạnh mẽ và tự tinh: “Có thật là tôi không thể… ? Sẽ ra sao nếu tôi thật sự có thể nhưng lại nghĩ là mình không thể?”.

Bạn cảm thấy như thế nào. Có phải bạn đã bắt đầu nghi ngờ những điều “không thể” và bắt đầu tin rằng chúng “có thể”?

Ứng Dụng Của NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy)

NLP được sử dụng trong thể thao nhằm bảo đảm sự lặp lại của phong độ đỉnh cao.

NLP được sử dụng trong giáo dục ở nhiều mảng khác nhau. Ví dụ: các giáo viên có thể tìm hiểu sự khác biệt giữa những đứa trẻ phân loại và lưu trữ thông tin theo thị giác (visual), thính giác (auditory) hay cảm giác (kinesthetic) – thường được gọi là phương pháp VAK. Có được thông tin này có thể giúp giáo viên điều chỉnh ngôn ngữ của họ để những gì họ dạy sẽ có thể được nhiều học trò lĩnh hội một cách thấu đáo và trọn vẹn nhất.

Các bác sĩ và luật sư đang tận dụng những kỹ thuật NLP tương tự để thu thập thông tin có chất lượng từ bệnh nhân và khách hàng.

NLP cũng được sử dụng để nghiên cứu sức ảnh hưởng của hệ thống niềm tin đối với bệnh tật. Bước đầu nhận ra cách các bác sĩ trao thông tin cho bệnh nhân như thế nào có thể hoặc là một công cụ hữu ích cho việc phục hồi (hoặc ngược lại). Không có lĩnh vực nào như lĩnh vực về sức khỏe mà câu châm ngôn “Nếu bạn tin vào điều gì thì nhiều khả năng điều đó sẽ diễn ra theo cách bạn tin” lại đúng đến thế.

NLP còn được dùng trong việc phát triển bản thân. Nó tập trung vào bạn muốn gì, bạn muốn trở thành người như thế nào, và làm thế nào để tìm thấy động lực bên trong để giúp bạn thay đổi. Thay vì đi theo các tâm lý truyền thống, thường có khuynh hướng tập trung vào vấn đề và nguyên nhân của vấn đề,

NLP tập trung vào giải pháp nhiều hơn.

Lợi Ích Của NLP Đối Với Doanh Nghiệp Và Tổ Chức

Song song với việc là một công cụ tuyệt vời để thay đổi từng cá nhân, thì lợi ích tiềm năng của NLP đối với doanh nghiệp và tổ chức là hết sức to lớn.

Ví dụ điển hình nhất để đánh giá hiệu quả của NLP trong tổ chức diễn ra vào năm 1986. Sau khi thuê một chuyên gia NLP, lực lượng quân đội Mỹ có thể giảm thời gian huấn luyện đội quân thiện xạ từ 6 tuần xuống chỉ còn 3 ngày mà không có ảnh hưởng nào đến tỷ lệ trúng tuyển.

Trong lĩnh vực kinh doanh, NLP đã đang được sử dụng để tăng cường hiệu quả bán hàng, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng thuyết trình, tạo động lực, quản lý stress, và hầu hết các công việc mà bạn có thể nghĩ đến. Ví dụ: NLP đã được ứng dụng bởi Hội đồng của một trong những ngân hàng hàng đầu ở nước Anh trong việc đưa ra quyết định; bởi Walt Disney trong việc nhận diện các chiến lược mang tính sáng tạo; bởi Fiat trong việc đào tạo đội ngũ lãnh đạo; bởi các cơ quan pháp luật trong việc cải tạo (thay đổi) những phạm nhân; bởi các nhà điều hành của American Express để tạo mối quan hệ qua điện thoại; bởi nhiều công ty trong việc cho ra đời những mẫu quảng cáo ấn tượng, đánh mạnh vào tâm lý người tiêu dùng.

Châm ngôn của những nhà huấn luyện NLP là “nói thì phải làm”. Trong kinh doanh, chúng ta cần phải làm (và hoàn thành công việc một cách hiệu quả) nhiều hơn nói, chính vì thế, kinh doanh là một lãnh vực mà NLP có thể tạo ra những đóng góp hết đặc biệt.

Và Cuối Cùng…

Có rất nhiều rất nhiều kỹ thuật NLP khác nhau mà bạn có thể sử dụng để hoàn thiện bản thân, và những người xung quanh. Chúng ta có thể làm chủ chính mình và lựa chọn cuộc sống theo cách mà chúng ta luôn mơ ước cùng với NLP (Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy).

Bạn sẽ làm gì nếu bạn biết mình không thể thất bại? Bởi vì thất bại chỉ là một khái niệm trong tư duy mà thôi, bạn có thể “lập trình” lại cả thất bại.

Vậy thì, bạn sẽ làm gì nếu bạn biết bạn có tất cả mọi tiềm năng thiết để thành công?

Quyển sách về NLP dễ đọc, dễ hiểu và dễ áp dụng nhất từ trước đến nay tại Việt Nam. Được dịch bởi 2 dịch giả tên tuổi và có bằng chứng nhận về NLP – Trần Đăng Khoa & Uông Xuân Vy