Ông Sami Nour Kteily - Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH Nhà thép FEB phát biểu tại hội thảo

Đây là quan điểm chính được hai diễn giả Sami Nour Kteily - Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH Nhà thép FEB và Ngô Quý Nhâm - Giám đốc Dịch vụ Tư vấn chiến lược Công ty Tư vấn quản lý OCD phân tích trong hội thảo tương tác "Phát triển bền vững sau khủng hoảng kinh tế" diễn ra vào sáng 25/6. Hội thảo tương tác là chương trình định kỳ hằng tháng do Báo Doanh Nhân Sài Gòn tổ chức.

Để hiểu rõ hơn về khái niệm năng lực cốt lõi, ông Ngô Quý Nhâm đã lấy ví dụ từ thương hiệu Honda. Từ những ngày đầu tiên gia nhập thị trường xe máy Việt Nam cho đến nay, hãng Honda nổi tiếng bởi xe máy có động cơ bền và tiết kiệm nhiên liệu. Định vị này đã giúp Honda đứng vững tại thị trường Việt Nam. Mặc dù những năm về sau liên tiếp xuất hiện các đối thủ cạnh tranh khác như Yamaha, SYM... nhưng người dân Việt Nam vẫn dùng từ "xe Honda" thay cho "xe gắn máy" trong giao tiếp hằng ngày. Nền tảng cho thành công này đến từ việc Honda đã luôn kiên định xây dựng chiến lược kinh doanh dựa trên năng lực cốt lõi là chế tạo cơ khí.

Theo ông Nhâm, một DN phát triển bền vững là khi DN đó tạo ra và duy trì được lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Cụ thể, mức phát triển được tính bằng sự gia tăng về thị phần, lợi nhuận, lợi ích của cổ đông. Mức độ bền vững được đo bằng khả năng DN duy trì chất lượng sản phẩm cung cấp cho khách hàng theo thời gian.

Trong bối cảnh nhiều đối thủ tham gia kinh doanh trong cùng lĩnh vực, phân khúc, vòng đời sản phẩm ngắn, nhu cầu tự làm mới mình để gia cố vị trí thương hiệu của DN cao, theo các diễn giả, chiến lược để DN có thể phát triển bền vững chính là tập trung hoàn thiện năng lực cốt lõi.

1. Sớm xác định thế mạnh cốt lõi

Thứ nhất, năng lực cốt lõi đã bắt đầu xuất hiện khi DN xác định thế mạnh cạnh tranh của mình vào những ngày đầu tiên kinh doanh. Tuy nhiên, năng lực này chỉ thực sự định hình và phát huy sức mạnh khi DN đã tạo được chỗ đứng nhất định trên thị trường. 

Theo đó, chiến lược phù hợp đối với các DN vừa và nhỏ, khi chưa đủ lực để khai thác năng lực cốt lõi, là dựa vào thế mạnh nền tảng để tạo chỗ đứng ổn định trong thị trường ngách và liên kết sản xuất với các DN lớn. Đến khi DN lớn mạnh rồi thì mới tiếp tục đẩy mạnh hơn việc nghiên cứu và phát triển năng lực cốt lõi đó.

Điều này được ông Nhâm giải thích trong câu chuyện phát triển của một công ty xây dựng mà ông đã từng hỗ trợ tư vấn. Ban đầu công ty chỉ gồm 3 kiến trúc sư chuyên phụ trách tư vấn xây dựng hệ thống ngầm cho các công trình. Sau vài năm, công ty bước vào giai đoạn phát triển mạnh, là 1 trong 50 công ty phát triển lợi nhuận nhanh nhất của thị trường chứng khoán năm 2013 (theo Forbes Việt Nam). Ở giai đoạn phát triển này, các lãnh đạo công ty đã chọn không mở rộng kinh doanh bất động sản, xây dựng các cao ốc mà tiếp tục đầu tư hoàn thiện công nghệ  xây dựng hệ thống ngầm như hiện tại.

Quyết định này đã giúp công ty chuyển những đối thủ cạnh tranh thành đối tác tiềm năng là những DN kinh doanh bất động sản, cao ốc khác tại thành phố. “Các DN nhỏ đừng thấy DN lớn làm cái gì rồi bắt chước làm theo cái đó, như vậy chỉ là lấy trứng chọi đá mà thôi", ông Nhâm kết luận.

2. Không đầu tư dàn trải

Trong quá trình phát triển, sau khi DN đã thành công trong một lĩnh vực nào đấy thì thường có xu hưởng mở rộng kinh doanh. Vấn đề các DN Việt Nam hay gặp phải chính là mở rộng ra những lĩnh vực ngoài năng lực cốt lõi của mình. Điều này sẽ đưa DN đến việc kinh doanh dàn trải, hụt vốn do phải đầu tư quá nhiều mà lợi nhuận mang lại không cao.

Ngược lại khi đặt trên nền tảng năng lực cốt lõi sẽ giúp DN mở rộng thị phần một cách bền vững. Phát triển dựa trên thế mạnh nghiên cứu sẽ giúp DN giảm thiểu được rủi ro, chi phí đầu tư về máy móc, thiết bị và đào tạo nhân sự. Như trường hợp Honda, nhờ đặt trên nền tảng năng lực cốt lõi là chế tạo cơ khí, hãng này sau khi chinh phục được thị trường xe máy đã có thể mở rộng sang cung ứng động cơ cho máy móc sản xuất nông nghiệp, động cơ máy bay...

Đồng thời, DN cần tỉnh táo để không "ngủ quên trong chiến thắng". Nếu không nhận thức được rằng năng lực cốt lõi cần được đầu tư phát triển liên tục thì DN sẽ bị tụt lại phía sau. Bởi đối thủ thì luôn luôn tiến lên và thị trường thì luôn có sản phẩm thay thế.

3. Đừng ngại bị sao chép

Một trong những điều các chủ DN e ngại khi khi kinh doanh hiện nay chính là tình trạng sao chép, đánh cắp công nghệ của các đối thủ cạnh tranh. Điều này sẽ làm các DN "chùn tay" trong việc đầu tư phát triển.

Theo ông Nhâm, sự e ngại này đến từ việc DN nghĩ rằng năng lực cốt lõi chỉ thuần là công nghệ sản xuất. Thực tế, đi cùng năng lực cốt lõi là một hệ thống sản xuất bao gồm từ khâu nguyên liệu đến khi bán hàng. Ví dụ để sản xuất ra một chiếc áo tốt không chỉ mua vải tốt, may tốt là đủ, mà DN phải nghiên cứu để nắm bắt được nhu cầu thị trường, xây dựng được hệ thống phân phối lớn và trên hết là một chiến lược kinh doanh đúng đắn.

Những điều này gắn kết với nhau thành chuỗi quy trình đặt trên nền tảng phát triển công nghệ đặc trưng của DN. Và đối thủ nếu sao chép thì chỉ có thể sao chép được một, một vài mắt xích chứ không thể áp dụng được cả một quy trình.

Mặt khác, theo thời gian, năng lực cốt lõi khi được chú trọng đầu tư sẽ tăng lên. Đây là nền tảng để DN tạo ra những sản phẩm mang tính cách tân, dẫn đầu thị trường. Đối thủ nếu có sao chép thì chỉ là sao chép quá khứ chứ không phải tương lai của DN.