Bìa cuốn "Yersin: Dịch hạch và thổ tả".

Tiểu thuyết Yersin: dịch hạch và thổ tả (Peste et Choléra) của nhà văn Patrick Deville tái hiện hình ảnh Yersin trong khung cảnh Đông Dương đầu thế kỷ 20. Sách chuyển tải hai chủ đề lớn: niềm say mê nghiên cứu khoa học và khám phá, thám hiểm những miền hoang sơ, bí ẩn ở Việt Nam.

Nhà văn Pháp đã chọn những chủ đề gồm các phát hiện y học, những điểm đến, loại cây, con vật... liên quan đến sự nghiệp của Yersin, bổ dọc cuộc đời gần 80 năm của nhà khoa học nổi tiếng để xây dựng nên hình ảnh của ông. Ngoài ra, tác giả còn khắc họa cuộc đời các danh nhân khác đương thời với Yersin để làm nổi bật hình ảnh của ông.

Cuốn sách đã lọt vào chung khảo giải Goncourt và nhận giải Femina năm 2012 - hai giải thưởng văn học danh giá nhất của Pháp - cùng nhiều giải thưởng khác. Bản dịch tiếng Việt tiểu thuyết này do NXB Trẻ ấn hành, Đặng Thế Linh dịch, Đoàn Cầm Thi và Hồ Thanh Vân hiệu đính, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Jean-Noël Poirier viết lời giới thiệu và dịch giả, tiến sĩ văn học Đoàn Cầm Thi viết lời bạt.

"Qua Yersin, Patrick Deville đã dựng lên chân dung một thế hệ nhân sĩ Pháp, những người trước công cuộc thuộc địa hóa của nhà cầm quyền, lại nuôi dưỡng vô vàn khát vọng khoa học nghệ thuật, với hoài bão thay đổi thế giới bằng trái tim và trí tuệ.

Tên sách gợi đến hai tác phẩm nổi tiếng của văn học thế giới: Dịch hạch và Tình yêu thời thổ tả. "Nếu Camus được nói đến trực tiếp trong tác phẩm, thì Patrick Deville quả quyết: chính Yersin đã khám phá ra chuột là nguyên nhân của dịch hạch, và Camus phải nợ ông điều đó khi viết cuốn tiểu thuyết của mình. Còn Marquez, tuy không nhắc đến, nhưng tên sách của Deville giống như một nháy mắt: không tình yêu, thời thổ tả vẫn còn hấp dẫn!", Đoàn Cầm Thi chia sẻ.

Tiểu thuyết gia Patrick Deville và cuốn "Yersin: Dịch hạch và thổ tả" bản tiếng Pháp. Ảnh: AFP.

Bác sĩ - nhà khoa học nổi tiếng Alexandre Yersin (1863 - 1943) - là người học trò bí ẩn của Pasteur. Yersin là người đầu tiên tìm ra trực khuẩn dịch hạch tại Hong Kong năm 1894 và tên ông được gắn với trực khuẩn này trong y học. Còn với Việt Nam, ông là một trong những người khai sinh Đại học Y Hà Nội năm 1902, thành lập chi nhánh của viện Pasteur tại Nha Trang. Yersin là người của nhiều thứ đầu tiên ở Việt Nam: người đầu tiên trồng và khai thác mủ cao su, cây canhkina chữa sốt rét, người ham mê các tiện nghi hiện đại nên cũng là người đem chiếc ôtô đầu tiên vào Hà Nội. Ông cũng là người khởi xướng việc mở đường xuyên Tây Nguyên sang Campuchia và Lào. Năm 2013 đánh dấu mốc 120 năm hình thành Đà Lạt, đô thị mang phong cách châu Âu do Yersin có công tạo lập.

Nhà văn Patrick Deville sinh năm 1957, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Ông là tác giả của 10 tiểu thuyết. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại.

Theo Thất Sơn

Vnexpress.net