Đó là kết quả của hội nghị cấp bộ trưởng của WTO vừa kết thúc thành công ở Bali (Indonesia). Hội nghị này là quá trình lội ngược dòng của WTO và kết quả đạt được đã giúp WTO thật sự thoát được mối nguy hiểm đe doạ vai trò và ảnh hưởng, thậm chí cả sự tồn tại của chính tổ chức.
Thoả thuận vào phút cuối
Cho tới những phút cuối của hội nghị, 159 thành viên của WTO vẫn chưa đạt được sự đồng thuận cần thiết. Hai vướng mắc chính là Cuba yêu cầu phải có đề cập đến việc chính sách bao vây, cấm vận và trừng phạt kinh tế của Mỹ trái với tinh thần tự do hoá mậu dịch trong WTO và Ấn Độ kiên quyết mục tiêu tiếp tục duy trì chính sách bù trợ giá cho lương thực đối với hơn 800 triệu người nghèo ở nước này. Nhưng cuối cùng thì Mỹ và Cuba cũng đã nhất trí với nhau về cách hành văn đề cập vấn đề đó mà hai bên đều chấp nhận được. Ấn Độ được dành cho sự chấp nhận như một trường hợp ngoại lệ trong thời gian nhất định. Nhờ đó, hội nghị Bali của WTO đã có thể kết thúc thành công. Mười thoả thuận đạt được ở hội nghị tạo thành "Gói thoả thuận Bali" và là những quy định chung của WTO đầu tiên và cam kết chung đầu tiên của 159 thành viên kể từ khi WTO được thành lập đến nay.
WTO sẽ đóng góp tích cực và thiết thực vào tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm chung trên thế giới. |
Bước tiến lịch sử
Nói WTO lội ngược dòng vì bế tắc và trì trệ của Vòng đàm phán Doha của WTO từ năm 2001 đến nay đã làm cho WTO ngày càng sa sút ảnh hưởng, suy giảm uy tín và dần mất vai trò làm nền tảng và động lực, đầu tầu và trọng tài cho thương mại tự do trên bình diện toàn cầu. Tổ chức này ngày càng bị lép vế bởi trào lưu hình thành những khu vực mậu dịch tự do song phương và đa phương cũng như những cấp độ và hình thức liên kết kinh tế khu vực và liên khu vực. Ở Bali, nguy cơ thất bại luôn bao trùm hội nghị cho tới tận những phút cuối. Cho nên mới nói cuộc lội ngược dòng đó đã giúp WTO thoát hiểm.
Ý nghĩa lịch sử của kết quả hội nghị này đối với WTO cũng chính ở đó. Nó cho thấy các thành viên WTO vẫn cần đến WTO và vẫn có thể thoả hiệp để nhất trí với nhau, vẫn muốn WTO không chỉ tiếp tục tồn tại mà còn phục hồi vai trò và ảnh hưởng, vẫn hạ quyết tâm tiếp tục nỗ lực để nhanh chóng sớm kết thúc thành công Vòng đàm phán Doha đồng thời tìm cách khác nữa để thúc đẩy quá trình tự do hoá mậu dịch toàn cầu trong khuôn khổ WTO. Bởi thế, kết quả của hội nghị Bali có tác động thực tiễn và tâm lý, chính trị và kinh tế thương mại to lớn đối với Vòng đàm phán Doha, nhưng cũng còn làm thay đổi cả WTO cho phù hợp với bối cảnh tình hình mới, mở ra cho tổ chức này những cách tiếp cận và lối đi mới mà vẫn giữ nguyên được tôn chỉ và mục đích ban đầu là biểu tượng cho thương mại tự do trên bình diện toàn cầu.
Hoàng Mai (DDDN)
