Ngân hàng Nhà nước vừa cắt giảm lãi suất thị trường mở (OMO) thêm 50 điểm còn 5,5% vào ngày 19/7/2013 và đưa Công ty Quản lý Tài sản (VAMC) đi vào hoạt động ngày 26/7/2013; Chỉ số Nhà Quản trị Sản xuất (PMI) của HSBC tiếp tục giảm trong tháng 7; Lạm phát tăng vượt mức kỳ vọng trong tháng 7 từ mức 6,7% lên mức 7,3% so với cùng kỳ năm trước... đang là những yếu tố dự báo kinh tế vĩ mô Việt Nam vẫn chưa sẵn sàng để phục hồi trong những tháng cuối năm 2013.
 Nguồn: HSBC Việt Nam |
Cuối tháng 7 vừa qua, Công ty VAMC chính
thức đi vào hoạt động được đánh giá là một cột mốc quan trọng trong
việc giải quyết những vấn đề về thanh khoản của Việt Nam, thông qua việc
mua lại các khoản nợ xấu từ hệ thống tài chính.
Tuy nhiên, theo Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC, công ty VAMC
lại không có đầy đủ thông tin cũng như năng lực về nguồn vốn để thực
hiện, cụ thể: Vốn điều lệ cho công ty VAMC chỉ là 500 tỷ đồng, ít hơn 1%
so với một nửa tổng số nợ xấu mà công ty này cần phải mua. Trước đó,
Ngân hàng Nhà nước hy vọng VAMC xử lý nợ xấu khoảng 40 - 70 nghìn tỷ
đồng, còn Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng sẽ xử lý được 100
nghìn tỷ đồng. Nhưng cơ bản hơn, sự chậm trễ thực thi Thông tư 02 từ
ngày có hiệu lực ban đầu là ngày 1/6/2013 được đẩy lùi lại 1 năm làm cho
các ngân hàng ráo riết tìm cách đẩy lùi nợ xấu cũng như giảm khả năng
mua nợ của VAMC.
Chỉ số PMI của HSBC trong tháng 7 đã giảm tháng thứ ba liên tiếp, chủ yếu là do nhu cầu trong nước và nước ngoài yếu. Việc nhu cầu từ Trung Quốc tiếp tục trì trệ đã kéo chỉ số phụ đơn hàng xuất khẩu mới giảm thêm nữa. Điều này có nghĩa rằng các doanh nghiệp tiếp tục cắt giảm số lượng mua hàng và áp dụng các biện pháp giải phóng hàng tồn kho. Trong khi nhu cầu toàn cầu có thể sẽ phục hồi trong quý IV/2013 do một số tác động từ chương trình cắt giảm chi tiêu tự động của Mỹ dự kiến sẽ kết thúc, các chính sách của Trung Quốc để đảm bảo một nền tảng tăng trưởng bắt đầu có tác dụng, và Nhật Bản sẽ được hưởng lợi từ chi tiêu tăng trước khi thuế giá trị gia tăng tăng và hiệu ứng tăng tài sản đến từ việc bơm thêm tiền gần đây… thì lộ trình để Việt Nam phục hồi dường như rất mong manh do những vấn đề thanh khoản trong nước.
Như vậy, việc trì hoãn Thông tư 02 cho đến tháng 6/2014 cũng như vốn điều lệ hạn chế của công ty VAMC cho thấy nền kinh tế sẽ tiếp tục bị cản trở bởi hệ thống tài chính đang phải chịu gánh nặng nợ xấu đem lại. Về cơ bản, tốc độ cải cách đã đặt ra những câu hỏi đặt ra là liệu Chính phủ có sẵn sàng buông tay để các công ty hoạt động kém hiệu quả phá sản - một quyết định cần thiết để đảm bảo rằng nền kinh tế đánh giá cao những hoạt động đầu tư hiệu quả?! Trong khi điều này sẽ giúp Việt Nam tận dụng hết tiềm năng của mình và đạt được tốc độ tăng trưởng tốt trong những thập niên tới, Việt Nam sẽ khó tránh khỏi những khó khăn trong ngắn hạn, đặc biệt là những thành quả không bền vững và sẽ phải cần rất nhiều thời gian để thực thi những cải cách cho nền kinh tế.
Từ đầu năm đến nay, dòng vốn đăng ký đầu
tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 6,9 tỷ USD tăng 33,1% so với cùng kỳ
năm ngoái. Mức tăng FDI trong ngành sản xuất khá ấn tượng với 77,5% từ
đầu năm đến nay, đạt 5,7 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng sản
xuất như hàng may mặc và dệt may, giày dép, và điện tử tăng tương ứng
16,6%, 16,1%, và 42% từ đầu năm tới nay (tháng 1 đến tháng 7).
Thâm hụt thương mại tính đến nay chỉ ở mức 733 triệu USD, phản ánh nhu
cầu trong nước yếu, giá cả hàng hóa toàn cầu thấp và xuất khẩu mặt hàng
sản xuất phục hồi. Dòng vốn FDI mạnh mẽ sẽ bù đắp đầu tư công và tư nhân
còn yếu để nâng mức dự đoán tăng trưởng GDP dự kiến đạt 5,1% trong năm
2013.
Về GDP, bình quân đầu người sẽ khó có thể vượt qua mức 2.000 USD vào cuối năm 2013 như dự báo. Để quay lại mức tăng trưởng 7% như trước đây, cần nhiều cải cách để tận dụng tiềm năng về nhân lực, nguồn lực tự nhiên và địa lý, đồng thời thúc đẩy việc hình thành một hệ thống tài chính có thể tận dụng hiệu quả các nguồn lực, từ đó có thể hỗ trợ các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả tăng trưởng. Có như vậy, nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam mới nhanh chóng phục hồi.
