Ảnh minh họa.
DN tìm mọi cách để “chạy” lần cuối khiến ngành hải quan đau đầu tìm cách chặn.
Muôn hình vạn trạng
Trước khi Thông tư 109/2014/TT- BTC có hiệu lực, các DN hoạt động trong khu kinh tế cửa khẩu được hưởng các chế độ ưu đãi, không chịu thuế NK, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT theo quy định của Thông tư 128/2013/TT- BTC. Và việc Thông tư 109/2014/TT- BTC có hiệu lực sẽ siết lại các ưu đãi này, theo đó, từ ngày 1/10, khi NK từ nước ngoài vào khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu, tất cả hàng hóa (trừ “hàng hóa NK để tạo tài sản cố định của dự án đầu tư” và “hàng hóa là nguyên liệu, vật tư, linh kiện, bán thành phẩm NK để sản xuất của các dự án đầu tư”) đều phải chịu thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT.
Việc thay đổi cơ chế này khiến hải quan không ít lúng túng bởi xuất hiện tình trạng DN khai nhập khẩu hàng từ trước 1/10 nhưng sau 1/10 hàng mới về. Nhiều Cục hải quan không biết xử lý theo Thông tư mới hay cũ.
Theo báo cáo của ngành hải quan, trước khi thông tư 109 có hiệu lực, mặc dù ngành hải quan đã có nhiều nỗ lực vẫn không ngăn chặn triệt để các thủ đoạn tinh vi của DN để móc hầu bao của Nhà nước từ việc hoàn thuế. Các đối tượng đã lợi dụng sự thông thoáng trong việc thành lập, giải thể DN để tiến hành thành lập DN, thuê kho bãi, mua hàng hóa (tượng trưng) nhằm tạo vỏ bọc cho hoạt động vi phạm của mình. Các loại DN này thường có địa chỉ không rõ ràng, trụ sở tạm bợ hoặc năng lực không phù hợp với quy mô hoạt động. Nhằm hợp thức hóa các lô hàng xuất khẩu, DN thực hiện thu gom hóa đơn ở nhiều địa bàn, nhiều DN khác nhau để làm chứng từ đầu vào, hợp thức hóa nguồn gốc các lô hàng xuất khẩu. Ngoài ra còn có DN khai sai chủng loại, khai khống số lượng hàng hóa để tăng giá trị hàng hóa xuất khẩu được hoàn thuế GTGT nhằm trục lợi.
Ra tay ngăn chặn
Từ ngày 1/10, khi NK từ nước ngoài vào khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu, tất cả hàng đều phải chịu thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT. |
Để đối phó với tình trạng trên, năm 2014, Tổng cục Hải quan đã tăng cường thu thập thông tin, nắm vững diễn biến tại các địa bàn, sàng lọc đối tượng, xác định trọng điểm, sử dụng hiệu quả cơ sở bí mật để xác lập và đấu tranh với một số chuyên án gian lận hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa xuất khẩu. Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu hải quan địa phương tăng cường biện pháp quản lý hải quan đối với hàng hóa đưa vào, đưa ra khu kinh tế cửa khẩu; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan để kịp thời ngăn chặn hành vi thẩm lậu vào nội địa đối với những hàng hóa đã làm thủ tục XK từ nội địa vào khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu trước thời điểm 1/10/2014 để gian lận thuế GTGT, tập trung chủ yếu đối với những mặt hàng thuộc Danh mục hàng hóa quy định tại phụ lục I (Danh mục hàng hóa không thực hiện thủ tục hải quan và Danh mục hàng hóa kiểm tra trước khi hoàn thuế GTGT) ban hành kèm theo Thông tư 109/2014/TT-BTC.
Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng đã trao đổi những vướng mắc trong việc thực hiện Thông tư 109/2014/TT- BTC với Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính), báo cáo Bộ Tài chính để có hướng xử lý tiếp theo.
Bộ Tài chính cũng yêu cầu Tổng cục Thuế phải tăng cường kiểm tra chặt chẽ chi hoàn thuế GTGT, trong đó giao chỉ tiêu cho ngành thuế không được hoàn thuế GTGT vượt quá số tiền quy định trong từng quý để cả năm không vượt chỉ tiêu dự toán dành cho quỹ hoàn thuế GTGT.
Mai Linh