Pimco và cơn sóng gió được báo trước

Bill Gross là nhà đồng sáng lập Pimco cách đây hơn 40 năm, là gương mặt đại diện cho Pimco trước công chúng đầu tư, đồng thời điều hành quỹ lớn nhất của tập đoàn – Quỹ Pimco Total Return - quản lý cả trăm tỷ USD giá trị tài sản.

Rút vốn ồ ạt

Vì thế, khi Gross bất ngờ rời khỏi Pimco để sang làm việc cho công ty đối thủ Janus Capital Group, các nhà đầu tư vì quá hoang mang đã rút vốn ồ ạt. Số tiền bị rút ròng khỏi Quỹ Total Return trong tháng 9/2014 là 23,5 tỷ USD. Con số này đã tăng lên đến 27,5 tỷ USD vào tháng 10/2014. Các nhà điều hành của Pimco, trong đó có Tổng giám đốc Douglas Hodge, sau nhiều biện pháp đối phó kịp thời (như thuyết phục nhà đầu tư ở lại với tập đoàn, hay bán ra một số trái phiếu để huy động vốn) đã phần nào ổn định được tình hình. Bằng chứng là sang tháng 11/2014, vốn rút ròng khỏi Quỹ Pimco Total Return đã giảm xuống còn 9,5 tỷ USD. Thế nhưng, trong một tiết lộ vào đầu tháng 1/2015, Pimco cho biết, vốn rút ròng đã tăng mạnh trở lại lên tới 19,4 tỷ USD trong tháng 12/2014 vừa qua, tức gấp đôi mức vốn rút vào tháng 11/2014. 


Tổng tài sản của Quỹ Pimco Total Return mà Bill Gross quản lý trong suốt 27 năm qua, đã giảm còn 143,4 tỷ USD từ mức 162,8 tỷ USD của tháng 11/2014. Con số này đã giảm hơn phân nửa nếu so với thời kỳ hoàng kim của Pimco Total Return vào tháng 4/2013, khi Bill Gross vẫn còn nắm quyền quản lý quỹ này (theo số liệu của hãng nghiên cứu Morningstar, vào thời điểm tháng 4/2013, giá trị tài sản được quản lý bởi Quỹ Pimco Total Return lên tới 292,9 tỷ USD).

Những diễn biến này cho thấy, cuộc khủng hoảng tại Pimco vẫn chưa có hồi kết. Sự ra đi của Bill Gross xuất phát từ những cuộc tranh cãi nội bộ giữa ông với các nhà điều hành khác, được cho là do tính cách chuyên quyền của Bill Gross. Nhưng trước đó, Pimco đã mất Mohamed El-Erian vào đầu năm 2014. Khi còn làm ở Pimco, Erian giữ chức Tổng giám đốc, kiêm đồng Giám đốc Đầu tư với Gross. Ông Erian được đánh giá là một nhà quản lý quỹ xuất sắc, nhưng đã phải từ chức sau những xung đột với Gross. Mâu thuẫn leo thang giữa các nhà điều hành của Pimco diễn ra trong suốt nhiều tháng trời mà đỉnh điểm là việc Bill Gross ra đi vào tháng 9/2014 vừa qua.

Bao giờ “đến hồi thái lai”?

Dẫu vậy, một số chuyên gia phân tích vẫn cho rằng, điều tồi tệ nhất tại Pimco đã qua đi, vì dù sao con số rút ròng 19,4 tỷ USD của tháng 12/2014 vẫn thấp hơn so với tháng 10 cùng năm (27,5 tỷ USD). “Tôi nghĩ họ đã qua được thời khắc khó khăn nhất của cơn khủng hoảng. Tuy nhiên, vấn đề hiện giờ là làm thế nào để thuyết phục nhiều người hơn rót vốn vào quỹ”, Jeff Tjornehoj đứng đầu bộ phận nghiên cứu Americas Research tại tổ chức theo dõi hoạt động các quỹ Lipper, nhận xét. 

Nhà đầu tư đã rút vốn mạnh vào tháng 12/2014, sau khi báo cáo kết quả kinh doanh cho thấy, tình hình làm ăn của Pimco Total Return đã sa sút thấy rõ. Pimco Total Return, vốn chuyên đầu tư vào trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp, đã lỗ 0,48% trong tháng 12 vừa qua, tệ hơn cả diễn biến của chỉ số Barclays U.S. Aggregate Index và mức sinh lời trung bình của các quỹ cùng loại khác (theo hãng nghiên cứu Morningstar Inc). Tính cả năm ngoái, quỹ này chỉ tạo ra mức sinh lời 4,69% so với 5,97% của chỉ số Barclays U.S. Aggregate Index. 


Trong bối cảnh Pimco loạng choạng, các đối thủ lại ra sức lôi kéo nhà đầu tư về với quỹ của mình. Trong khi Total Return bị rút vốn thì theo ước tính của Morningstar, tại một số quỹ đối thủ của Total Return, số tiền nhà đầu tư rót vào lại cao hơn cả số tiền bị rút ra trong suốt tháng 12/2014. Quỹ Metropolitan West Total Return Bond với 50 tỷ USD giá trị tài sản được quản lý (quỹ này do một chi nhánh của TCW Group quản lý) có dòng vốn vào ròng lên tới khoảng 7,2 tỷ USD, trong khi vốn vào ròng của Quỹ DoubleLine Total Return Bond (có 40 tỷ USD giá trị tài sản được quản lý) là 1,3 tỷ USD. 

Liệu Pimco có qua được cơn sóng gió lần này? Một số chuyên gia cho rằng khủng hoảng chỉ là tạm thời. Bởi lẽ, Pimco vẫn là tập đoàn đứng đầu trong làng trái phiếu. Tính đến ngày 30/9/2014, Pimco có 1.870 tỷ USD giá trị tài sản được quản lý, vì thế có thể “chịu đựng” được những con số thua lỗ lớn. 

Thế nhưng, nếu Pimco không ngăn chặn được làn sóng rút vốn và kết quả hoạt động của các quỹ - nhất là Quỹ Pimco Total Return - không được cải thiện, thì tình hình sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Có thể thấy, các quỹ tương hỗ của Pimco đã chứng kiến dòng vốn chảy ra lên tới 86 tỷ USD trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến hết tháng 11/2014 (theo số liệu mới nhất từ Morningstar). 

Theo một báo cáo gần đây, Morningstar đưa ra kết luận, dòng vốn rút khỏi Pimco có thể sẽ lên tới 350 tỷ USD trong hai năm tới “do tập đoàn chưa thể hoạt động trở lại ở công suất cao”. 

Thực ra, các nhà điều hành tại Pimco đã sớm dự phòng cho việc Gross ra đi bằng cách chỉ định Daniel Ivascyn làm “tổng chỉ huy” phụ trách chỉ đạo các giám đốc đầu tư khác của Pimco. Họ cũng chọn ra ba nhà quản lý danh mục đầu tư mới cho Quỹ Total Return. 

Tuy nhiên, theo chuyên gia phân tích Russ Kinnel của Morningstar, Total Return vẫn bị tụt lại đằng sau so với các quỹ khác trong năm 2014. Cũng theo ông Kinnel, Total Return lại đầu tư không đáng kể vào các trái phiếu kỳ hạn dài, vốn diễn biến tốt trong năm 2014. “Các quyết định đầu tư của quỹ không phải là các quyết định tốt nhất trong một năm rưỡi qua. Điều đó đã bắt đầu khiến chúng tôi phải soi xét lại”, Marc Henn, một nhà cố vấn tài chính tại Harvest Financial Advisors, nhận xét về tình hình hoạt động của Quỹ Pimco Total Return trong năm 2014. 

Trong khi đó, Brad Cougill, Giám đốc Đầu tư tại Deerfield Financial Advisors, cũng đang khuyên các khách hàng có vốn rót vào Pimco Total Return qua hình thức quỹ hưu trí nên cân nhắc lại khoản đầu tư của mình.