Cụ thể, nội dung của bản chuẩn bị cho vòng đàm phán thứ 7 (dự kiến sẽ diễn ra từ 15-19/09 tại Nga) cho biết Việt Nam sẽ cắt giảm thuế suất của các mặt hàng thép về mức 0% từ đầu năm 2015. Trước tình trạng dư cung của ngành, đầu tháng 4, Bộ Tài chính đã nâng thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép lên mức từ 8%-15%. Như vậy, nếu VCUFTA sớm được ký kết và thuế suất 0% được áp dụng ngay lập tức thì các doanh nghiệp thép trong nước sẽ đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn.
Theo Bloomberg, các doanh nghiệp thép tại Nga có tỷ suất lợi nhuận gộp khá cao, dao động từ 20-42% và đa số đều cao hơn mức tỷ suất lợi nhuận gộp của HPG - doanh nghiệp hoạt động hiệu quả nhất của ngành thép Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, do tình trạng dư cung nên các doanh nghiệp này có tỷ suất ROA và ROE khá thấp, thậm chí hoạt động thua lỗ. Như vậy, VCUFTA có thể được coi là một trong những cách giúp các doanh nghiệp thép tại Nga giảm bớt khó khăn. Mặc dù vậy, hiện tại, tỷ trọng xuất khẩu thép từ Nga sang Việt Nam chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng sản lượng xuất khẩu của nước này. Trong năm 2013, các thị trường xuất khẩu lớn của Nga là gồm có Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Đài Loan, Mỹ, Belarus…, trong khi đó, Việt Nam nhập khẩu khoảng 100 triệu USD sản phẩm thép các loại từ Nga, chỉ chiếm 0,92% giá trị nhập khẩu thép của cả năm.
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam, với lợi thế về giá thành và nếu VCUFTA được thông qua, sản phẩm thép Nga sẽ nhanh chóng gia tăng sự hiện diện tại thị trường Việt Nam. Theo RongViet Research, có hai khía cạnh cần xem xét. Thứ nhất, mức độ xâm nhập của thép Nga vào thị trường Việt Nam; Thứ hai, liệu có lộ trình nào đối với thuế NK vì VCUFTA vẫn đang trong quá trình đàm phán. Nhìn chung, quan điểm từ trước của RongViet Research về ngành thép là những doanh nghiệp có lợi thế về giá thành và vốn thì sẽ có khả năng cạnh tranh, còn lại sẽ dần bị đào thải cho dù có VCUFTA hay không.
Trong báo cáo cập nhật gần nhất về HPG, RongViet Research đã đánh giá HPG đang là doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và có khả năng chịu được sức ép cạnh tranh đang ngày một gia tăng. Giá thị trường của HPG đang có sự điều chỉnh trong thời gian gần đây theo chúng tôi là bởi ảnh hưởng bán ròng của một số quỹ ngoại. Trước diễn biến trên, RongViet Research tiếp tục bảo lưu quan điểm tích lũy đối với cổ phiếu HPG với giá mục tiêu là 66.400 đồng/cp trong trung hạn.
Vân Du
