Nhân dịp dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng và thăm Canada
theo lời mời của Thủ tướng Justin Trudeau, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có
buổi trả lời phỏng vấn Quỹ châu Á-Thái Bình Dương của Canada về các chính sách
hiện nay của Việt Nam trong phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi trường biển.
Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng năm nay có chủ đề về các đại dương. Việt
Nam là quốc gia ven biển chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Xin
ngài Thủ tướng chia sẻ các chính sách hiện nay của Việt Nam trong phát triển
kinh tế biển và bảo vệ môi trường biển?
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Thế kỷ 21 là thế kỷ của đại
dương, bởi biển và đại dương là không gian sinh tồn và phát triển của các quốc
gia ven biển và cả hành tinh. Do đó, phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi
trường biển có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển bền vững của các
quốc gia ven biển, trong đó có Việt Nam.
Đất nước chúng tôi có tiềm năng rất lớn về phát triển kinh tế
biển với đường bờ biển dài 3.260 km, bình quân cứ 100 km2 đất liền có 1 km bờ biển, tỷ lệ này cao
gấp 6 lần mức trung bình của thế giới. Vùng biển của Việt Nam rộng khoảng hơn 1
triệu km2 với nhiều nguồn tài nguyên phong phú có giá trị kinh tế cao như hải
sản (trữ lượng hải sản khoảng 3-3,5 triệu tấn), dầu khí và các loại khoáng sản.
Việt Nam có hơn 2.770 đảo và nhiều vịnh tuyệt đẹp được công nhận là di sản thế
giới như Vịnh Hạ Long và 125 bãi biển có cảnh quan đẹp, trong đó có 20 bãi biển
đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đây cũng là một tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch
biển đảo.
Bên cạnh đó,
Việt Nam nằm ở vị trí địa-chiến lược rất quan trọng trên tuyến đường giao
thương quốc tế kết nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Đương. Ước tính có 5 trong 10
tuyến hàng hải lớn nhất thế giới đi qua Biển Đông với hơn 50% lượng hàng hoá
giao thương toàn cầu. Với hơn 90 cảng biển, trong đó có những cảng biển sâu
trung chuyển quốc tế, Việt Nam có tiềm năng rất lớn về phát triển vận tải biển,
dịch vụ trung chuyển và hậu cần.
Với nhiều tiềm
năng biển dồi dào như vậy, kinh tế biển và phát triển hướng ra biển là định
hướng chiến lược phát triển của Việt Nam trong nhiều năm qua với tầm nhìn xây
dựng Việt Nam trở thành một quốc gia mạnh về biển. Chúng tôi đặt mục tiêu đến
năm 2020, kinh tế trên biển và ven biển đóng góp khoảng 55% GDP và 60% xuất
khẩu của đất nước.
Để thực hiện
tầm nhìn và mục tiêu nói trên, Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chính sách,
kế hoạch và biện pháp phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi trường biển.
Thứ nhất, hoàn thiện thể chế
chính sách, pháp luật và quy hoạch về biển và hải đảo; triển khai tốt Luật
Biển, Luật Tài nguyên, môi trường biển-hải đảo và các quy định liên quan đến
biển. Việt Nam đã ký và tham gia nhiều công ước, thỏa thuận quốc tế về biển
nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho phát triển kinh tế biển.
Thứ
hai, thực hiện đồng bộ các chính sách nghiên cứu, phát triển và ứng
dụng khoa học-công nghệ biển; hiện đại hóa cơ sở hạ tầng biển phục vụ kinh tế
biển như các tuyến đường ven biển, hệ thống cảng biển… Đến nay, Việt Nam đã
bước đầu hình thành một số lĩnh vực kinh tế biển có năng lực cạnh tranh như
phát triển du lịch biển, nuôi trồng, khai thác và chế biến hải sản, khai thác
và chế biến dầu khí, hình thành 15 khu kinh tế ven biển… Riêng lĩnh vực thủy
sản, kim ngạch xuất khẩu năm 2017 đã đạt trên 8,3 tỷ USD, tăng 19% - mức tăng
cao nhất từ trước đến nay; kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm 2018 đạt 3,15 tỷ
USD, tăng 11,1% so với cùng kỳ năm trước.
Thứ ba, bảo vệ môi trường,
sinh thái biển là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, thường xuyên và lâu dài. Phát
triển kinh tế biển đi đôi với bảo vệ môi trường biển là chủ trương nhất quán
trong chiến lược biển của Việt Nam với nguyên tắc “sử dụng và khai thác” phải
đi đôi với “giữ gìn và tái tạo”, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh
tế. Tất cả các dự án phát triển kinh tế biển phải bảo đảm thực hiện đầy đủ,
hiệu quả các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường. Chính phủ Việt Nam khuyến
khích các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư vào phát triển bền vững kinh
tế biển như bảo tồn hệ sinh thái biển, phát triển thủy sản bền vững, năng lượng
tái tạo, xử lý các chất thải ra biển, nâng cao năng lực ứng phó biến đổi khí
hậu và nước biển dâng.
Thứ
tư, đẩy
mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế, đóng góp tích cực và có trách nhiệm vào củng
cố hòa bình, ổn định trên các vùng biển. Việt Nam ủng hộ các nỗ lực của quốc tế
nhằm thiết thực góp phần bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do
hàng hải, hàng không và bảo vệ môi trường biển. Việt Nam kiên trì giải quyết
những khác biệt và tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc
tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982; tôn trọng tiến trình
ngoại giao và pháp lý; tăng cường sự tin cậy lẫn nhau; không sử dụng vũ lực
hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của
các bên ở Biển Đông (DOC); thúc đẩy sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông
(COC) thực chất và hiệu quả.
Việt Nam sẵn
sàng đẩy mạnh hợp tác với tất cả các nước và các đối tác trong phát triển kinh
tế biển trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, tuân thủ luật pháp quốc tế để cùng
nhau hướng tới đại dương xanh, hòa bình, ổn định và cùng phát
triển thịnh vượng.
Thưa Ngài
Thủ tướng, trong những năm gần đây, Việt Nam được mời tham dự nhiều hội nghị đa
phương quan trọng như Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng 2016 tại Nhật Bản, Hội
nghị thượng đỉnh G20 2017 tại Đức và năm nay là Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng
2018 tại Canada. Điều này cho thấy vai trò và vị thế của Việt Nam đang
ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Xin Ngài Thủ tướng cho biết những
thông điệp, sáng kiến của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh G7 mở
rộng năm nay?
Thủ
tướng Nguyễn Xuân Phúc: Triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ,
đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, Việt Nam đang chủ động, tích cực
hội nhập quốc tế sâu rộng trong nhiều lĩnh vực. Với tinh thần là bạn và đối tác
tin cậy, Việt Nam đã và đang đóng góp tích cực và có trách nhiệm vào những vấn
đề quan tâm chung của quốc tế tại nhiều diễn đàn đa phương quan trọng như Liên
Hợp Quốc, ASEAN, APEC, ASEM… Việc Việt Nam được mời dự các hội nghị mở rộng của
G20 và G7 gần đây cho thấy quốc tế ghi nhận tích cực vai trò cũng như nỗ lực,
đóng góp của Việt Nam vào củng cố môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác phát
triển trong khu vực, thúc đẩy các lợi ích chung cũng như xử lý các thách thức
chung của thế giới và khu vực.
Nội dung nghị
sự của Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng năm nay dành ưu tiên cho chủ đề về đại
dương. Đây là vấn đề sống còn đối với sinh tồn và phát triển của các quốc gia
ven biển và của cả hành tinh chúng ta. Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo các nước
G7 và các nước, tổ chức quốc tế được mời dự đã chia sẻ tầm nhìn, ý tưởng về
tăng cường hợp tác quốc tế trong nâng cao năng lực thích ứng và ứng phó với
biến đổi khí hậu và nước biển dâng, khai thác bền vững các nguồn tài nguyên
biển và bảo vệ môi trường, sinh thái biển.
Việt Nam được
Canada mời dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng năm 2018 vừa là một bước phát
triển mới của quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Canada được thiết lập tháng
11/2017, vừa cho thấy vai trò, vị thế cũng như những nỗ lực của Việt Nam trong
ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi trường biển
được cộng đồng quốc tế ghi nhận.
Tại Hội nghị
này, Việt Nam đã đóng góp thực chất và có trách nhiệm trong thảo luận nhiều nội
dung quan trọng của Hội nghị, nhất là thúc đẩy thực hiện nghiêm túc Thỏa thuận
Paris về biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái biển, ngăn ngừa xả rác
thải nhựa ra đại dương, nơi mà hàng năm phải tiếp nhận hơn 8 triệu tấn rác thải
nhựa. Chúng tôi hoan nghênh sáng kiến của Canada và các nước G7 thúc đẩy hợp
tác ngăn ngừa xả rác thải ra đại dương, tăng cường bình đẳng giới và tạo thuận
lợi cho phụ nữ tiếp cận các nguồn lực và các dịch vụ cơ bản trong ứng phó biến
đổi khí hậu.
Về phần mình,
Việt Nam đã đề xuất cộng đồng quốc tế thảo luận khả năng tiến tới một Thỏa
thuận toàn cầu về ngăn ngừa xả rác thải nhựa ra đại dương tương tự
như Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đề nghị
các nước G7 xem xét thành lập một Diễn đàn hợp tác mở rộng giữa các
nước G7 và các quốc gia ven biểnvề ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển
dâng và bảo vệ môi trường sinh thái biển. Các sáng kiến này của Việt Nam đều
xuất phát từ nhu cầu cấp thiết của cộng đồng quốc tế về tăng cường hợp tác thực
chất và hiệu quả trong ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường biển, do
đó được nhiều nước tham dự Hội nghị hoan nghênh và ghi nhận tích cực.
Việt Nam sẵn
sàng tăng cường hợp tác với tất cả các nước và các đối tác triển khai các sáng
kiến nói trên bằng các chương trình, dự án cụ thể và thiết thực vì sự phát
triển bền vững và phồn vinh chung của cả hành tinh chúng ta.
Theo chinhphu.vn